- 0912-3231258
- نشانی : تهران - جاده خاوران - خاتون آباد - بن بست بهمن
استفاده از منبع دوجداره یا منبع کویل‌دار در ساختمان‌ها، به جهت تأمین گرمایش و آب گرم مصرفی از اهمیت بالایی برخوردار است. این تجهیزات هرکدام ویژگی‌ها و مشخصات فنی خاص دارند و مزایا و معایب مشخصی را در بر می‌گیرند. بنابراین پیش از اقدام به انتخاب آنها، باید شناخت کافی نسبت به عملکرد هر یک داشته تا بتوانید بهترین گزینه را متناسب با نیازی که دارید انتخاب نمایید. بر همین اساس سعی نمودیم در مقاله پیش‌رو، ضمن معرفی این دو مبدل حرارتی، به بیان تفاوت بین منبع کویل دار و منبع دوجداره پرداخته تا با بررسی دقیق این تفاوت‌ها، بتوانیم به انتخاب مناسب‌تر شما، کمک نماییم.
منبع دوجداره یکی از سیستم‌های متداول تأمین آب گرم مصرفی و گرمایش ساختمان‌ها بوده که از دو استوانه داخلی و خارجی تشکیل می‌ِشود. در استوانه داخلی این منبع، آب سرد و در استوانه خارجی آن، آب گرم تولید شده توسط دیگ بخار یا بویلر جریان دارد. لازم به ذکر است که در این منبع اختلاف دما بین این دو بخش، باعث انتقال حرارت و گرم شدن آب درون استوانه داخلی می‌شود.
از مزایای منبع دوجداره می‌توان به امکان استفاده در سیستم‌های گرمایشی خانگی و محیط‌های کوچک اشاره نمود. همچنین نوع ساختار دو لایه این منابع باعث می‌شود که افت فشار در سیستم به حداقل برسد. بنابراین بازدهی 98 درصدی در تولید آب گرم و گرمایش محیط دارد که همین مسئله، موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی خواهد شد. از طرفی هزینه خرید و نصب این منبع نسبت به سایر مبدل‌های حرارتی کمتر بوده و مقرون به صرفه‌تر است. البته در همین راستا باید به عدم نیاز به پمپ سیرکولاتور یا پمپ برگشت در طراحی این منبع نیز اشاره کرد که باعث کاهش هزینه‌های اضافی می‌شود.
این منبع در کنار مزایایی که دارد، ممکن است برای مصارف صنعتی یا تجاری با حجم بالای آب گرم مناسب نباشند. همچنین به دلیل طراحی خاصی خود، بیشتر از دیگر مبدل‌ها، دچار افت حرارتی می‌شود. دشواری و پرهزینه بودن تعمیر ترک‌ها و سوراخ‌های ایجاد شده در لایه داخلی، از دیگر چالش‌ها و معایب استفاده از آن محسوب می‌شود.
منبع کویل‌دار که معمولاً با نام منبع آبگرم کویلی شناخته می‌شود، یکی از سیستم‌های متداول برای تأمین آب گرم در ساختمان‌ها و تأسیسات مختلف است. در خصوص تفاوت بین منبع کویل دار و منبع دوجداره باید بدانید که درون این نوع منبع، لوله‌های مسی به شکل U یا دایره‌ای قرار دارند که به بهترین نحو ممکن، حرارت را منتقل می‌کنند. در واقع استفاده از لوله‌های مسی با قطر کم و طراحی مناسب، امکان تبادل حرارت بالا را فراهم کرده و باعث می‌شود آب به سرعت گرم شود و به دمای مورد نیاز سیستم برسد. به همین دلیل نتیجه مطلوبی را از تولید آب گرم و گرمایش محیط از خود به نمایش می‌گذارد.
منبع‌های کویل‌دار که بیشتر به عنوان جایگزینی برای منابع دوجداره شناخته می‌شوند، دارای مزایای قابل توجهی هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:
با وجود مزایای فراوان، منابع کویلی نیز معایبی دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند. به‌‌طورمثال هزینه اولیه خرید و نصب منبع‌های کویل‌دار معمولاً بیشتر از سایر مبدل‌های حرارتی است. همچین آنها برای بهینه‌سازی عملکرد، نیاز به پمپ گردش یا سیرکولاتور دارند که ممکن است هزینه‌های اضافی را به همراه داشته باشد.
همچنین امکان نیاز به مصرف انرژی بیشتر در زمان تولید آب گرم نیز می‌تواند هزینه‌های عملیاتی این نوع از منبع‌ها را افزایش دهد. درنهایت باید به اشغال فضای بیشتر نسبت به سایر انواع آبگرم‌کن‌ها و مبدل‌های حرارتی که ممکن است برای برخی از ساختمان‌ها مشکل‌ساز باشد هم به‌عنوان یکی دیگر از معایب منبع کویل‌دار اشاره کرد.
پس از شناخت مزایا و معایب کلی منبع دوجداره و کویل‌دار، در ادامه مطلب به صورت اختصاصی به بیان تفاوت بین منبع کویل دار و منبع دوجداره می‌پردازیم.
در مقایسه با منبع دوجداره، افت فشار آب در منبع کویل‌دار بیشتر است. این موضوع معمولاً نیاز به استفاده از یک پمپ سیرکولاتور را ایجاب می‌کند تا جریان آب به‌طور مؤثری‌تری برقرار شود.
سرعت گرم شدن آب در منبع کویل‌دار به مراتب بیشتر از منبع دوجداره است. همچنین امکان طراحی کویل با سطح حرارتی بیشتر یا استفاده از دو کویل در یک منبع، می‌تواند باعث افزایش سرعت این نوع مبدل حرارتی شود.
راندمان حرارتی منبع کویل‌دار نسبت به منبع دوجداره بالاتر است. این ویژگی باعث می‌شود که این نوع مبدل حرارتی، گزینه‌ای کارآمدتر برای تأمین آب گرم به شمار آید.
منبع کویل‌دار قابلیت اسید شویی و رفع رسوبات را دارد. همین مسئله به افزایش انتقال حرارت در این نوع مبذدل حرارتی کمک می‌کند. در مقابل تعمیرات منبع دوجداره دشوارتر و گران‌تر بوده و در صورت آسیب دیدن جدار داخلی، تقریباً غیر قابل انجام است. همچنین اسید شویی منابع دوجداره به سختی صورت می‌پذیرد.
منابع دوجداره معمولاً دارای محدودیت در ظرفیت ذخیره هستند، در حالی‌که منابع کویل‌دار در ظرفیت‌های متنوعی تولید می‌شوند و در این زمینه انعطاف‌پذیری بیشتری دارند.
طول عمر منبع کویل‌دار بیشتر از منبع دوجداره است. همچنین، کویل‌های حرارتی در این نوع مبدل‌حرارتی، قابلیت تعویض و ارتقا بوده که موجب افزایش کارایی سیستم در گذر زمان می‌شود.
در صورت زنگ‌زدگی و اکسیداسیون سطوح داخلی منابع دوجداره، احتمال ورود مواد مضر به آب آشامیدنی وجود دارد. همچنین اگر پوشش گالوانیزه آنها از بین برود، آب مصرفی آلوده خواهد شد و این مشکلات ممکن است تنها زمانی قابل تشخیص باشد که اثر آن در آب بهداشتی مشاهده گردد. همین مسئله نمونه‌ای از تفاوت بین منبع کویل دار و منبع دوجداره به شمار می‌رود.
در منبع دوجداره، آبگرم مورد نیاز کاربران، با استفاده از تبادل حرارت بین آب گرم سیستم گرمایشی و آب سرد مصرفی، تأمین می‌شود. به این ترتیب که در این سیستم، آب سرد بهداشتی از طریق لوله ورودی که در پایین منبع دوجداره قرار دارد، وارد مخزن اصلی می‌شود. در همین حال، آب گرم سیستم گرمایشی، از طریق لوله ورودی آب گرم که در بالای منبع قرار دارد، وارد جداره بیرونی منبع می‌گردد.
در این منبع، لوله خروجی آب گرم مصرفی به گونه‌ای طراحی شده که در جهت مخالف لوله ورودی آب سرد قرار گیرد. این طراحی باعث می‌شود که بیشترین فرصت برای تبادل حرارت بین دو جریان آب فراهم شود و در نتیجه، آب گرم مصرفی تأمین گردد.
در مقابل منبع کویل‌دار با کمک تبادل حرارت بین آب گرم یا بخار دیگ حرارت مرکزی و آب سرد بهداشتی، آب گرم مورد نیاز کاربران را تأمین می‌کند. در این منبع، آب گرم یا بخار دیگ حرارت مرکزی از طریق لوله‌های کویل که درون منبع تعبیه شده‌اند، جریان می‌یابد. این لوله‌ها به‌عنوان یک مبدل حرارتی عمل کرده و انرژی حرارتی موجود در آب گرم یا بخار را به جداره لوله‌های کویل منتقل می‌کنند. در نتیجه، این انرژی حرارتی باعث گرم شدن آب سرد موجود درون منبع شده و آب گرم بهداشتی را تولید می‌کند.
قیمت اولیه منبع کویل‌دار معمولاً بیشتر از منبع دوجداره است. اما باید توجه داشت که این هزینه اولیه با توجه به طول عمر بیشتر و عدم افت قیمت کویل مسی در گذر زمان، توجیه‌پذیر خواهد بود. همچنین ضایعات ناشی از فرسودگی یک منبع دوجداره می‌تواند رقم قابل توجهی باشد.
در این مقاله با عوامل تعیین کننده تفاوت بین منبع کویل دار و منبع دوجداره آشنا شدید. اما نکته مهم در انتخاب این دو نوع مبدل حرارتی، توجه به نیازها و اولویت‌های خاص کاربری است. این تجهیزات به‌واسطه ویژگی‌های فنی و اقتصادی خود، نقشی کلیدی در تأمین آب گرم و گرمایش فضاها ایفا می‌کنند. بنابراین در هنگام انتخاب آنها عواملی نظیر هزینه خرید، میزان آب مصرفی، نرخ تولید حرارت و قابلیت نگهداری حرارت باید به‌دقت مورد بررسی قرار گیرند.
همچنین هزینه‌های مربوط به تعمیر و تعویض نیز باید در نظر گرفته شود تا تصمیم‌گیری بهتری در زمان انتخاب آنها صورت پذیرد. البته انتخاب یک برند معتبر نیز می‌تواند تضمینی برای کیفیت و دوام محصول باشد. در نهایت با در نظر گرفتن این فاکتورها و مقایسه گزینه‌های موجود در بازار، می‌توان به انتخابی مناسب و مقرون‌به‌صرفه که نیازهای خاص کاربری را به بهترین نحو ممکن برآورده کند، دست پیدا کرد.
